|
برچسب‌ها: دستگاه, موسیقی, تعزیه, نرماشیر
+ نوشته شده در چهارشنبه پانزدهم مرداد ۱۴۰۴ساعت 23:3 توسط حسین مرادزاده عزیزآبادی
|
برچسب‌ها: موسیقی, تعزیه, نرماشیر, مرادزاده
+ نوشته شده در چهارشنبه پانزدهم مرداد ۱۴۰۴ساعت 22:59 توسط حسین مرادزاده عزیزآبادی
|
نت های موسیقی : بد نیست بدانیم که امروزه در سراسر جهان کلیه آثار موسیقی فقط با 7 نت به نام های ( دو – رِ – می – فا – سُل – لا – سی ) و در موسیقی غربی و کلاسیک فواسل موسیقی با نیم پرده بالا و پایین تغییر می کنند . بعنوان مثال بین دو نت « دو » و« رِ » یک پرده فاصله است و اگر قرار باشد مثلا : نت دو نیم پرده بالاتر اجرا شود به آن نت دو دیِز و اگر قرار است نیم پرده پایین تر اجرا شود به آن نت دو بِمُل گفته می شود ، در موسیقی ایرانی ما رُبع پرده هم داریم که بعنوان مثال : نت دو با رُبع پرده بالاتر دو سُری و ربع پرده پایین تر دو کُرُن نامیده می شوند . وجوه مختلف نت ها : نت ها از سه وجه برخوردارند : 1.شکل نت ها :که روی خطوط حامل موسیقی نگارش می شوند . 2.صدای نت ها :که بوسیله سازها و یا حنجره انسان اجرا می شوند . 3.نام نت ها :( دو – رِ – می – فا – سُل – لا – سی ) به ترتیبی که نوشته می شوند حرکت آنها به سمت بالا است و اصطلاحاً به آنها نت های بالا رونده گفته می شود . ردیف چیست ؟ به مجموعه نواها و نغمه های آوازی ایرانی « ردیف آوازی » و به مجموعه نغمات موسیقی که با ساز اجرا می شوند « ردیف سازی » گفته می شوند. معمولاً به کسانی که به تمام گوشه ها ودستگاه ها اشراف کامل پیدا می کنند << ردیف دان >> می گویند . دستگاه های موسیقی ایرانی: امروزه موسیقی دستگاهی ایران شامل 7 دستگاه و 5 آواز است که به تعبیر اساتید به آن 12 مقام نیز گفته می شود در موسیقی به کوچک ترین جزء « نت » گفته می شود ، سپس به مجموع چند نت جمله می گوئیم و به مجموع چند جمله «گوشه» و به مجموع چند گوشه دستگاه یا آواز و در آخر به کل این مجموعه«ردیف»گفته می شود . (اسامی دستگاه ها و گوشه ها) ۱)« دستگاه شور » به گوشه هایی که جملات و نغمات آن با هم ارتباط علمی و منطقی داشته باشند و در کنار هم و یا پشت سر هم اجرا شوند ، دستگاه شور گویند . دستگاه شور چهار آواز را در زیر مجموعه خود دارد که به آنها متعلقات شور نیز گفته می شود ، به نام آوازهای : و اینک گوشه های مستقل و معروف دستگاه شور : آوازها ومتعلقات شور الف)آواز ابوعطا : آواز ابوعطا یکی از متعلقات دستگاه شور است که آوازی است زیبا گاهی اوقات حزن انگیز و به قول بعضی از صاحبدلان آوازی است عاشق کُش ، گوشه های معروف ابوعطا به شرح زیر است : ب)آواز افشاری: این آواز نیز از زیر مجموعه های دستگاه شور است و کشش های خاص آن حالتی از سوز و گداز عرفانی دارد و بیشترین تاثیر گذاری در این آواز را می توان در گوشه ی مثنوی افشاری یافت که قُدما به آن مثنوی پیج هم گفته اند ، اما گوشه های خاص آن: ج)آواز بیات ترک یا بیات زند : آوازی است زیبا و مطلوب است که عموم مردم ایران با ملودی های آن آشنایی دارند . بعنوان مثال : اذان مرحوم مؤذن زاده اردبیلی در یکی از گوشه های بیات ترک به نام « روح الارواح » اجرا شده گوشه های شاخص بیات ترک بدین شرح است : د)آواز دشتی : آوازی است نسبتاً حُزن انگیز که اکثرِ نغمه های عاشورایی و مرثیه ها بر اساس این آواز ساخته و اجرا شده گرچه بطور استثنایی و بعلت استفاده از ریتم حماسی توسط استاد روح ا... خالقی از آواز دشتی برای ساخت سرود ملی « ای ایران ای مرز پر گهر » حالتی حماسی پیدا کرده ، اما در مواقعیکه بصورت آواز بدون ریتم اجرا می شود حُزن انگیز است . گوشه های دشتی: ۲)«دستگاه همایون» : دستگاه همایون نیز علاوه بر مستقل بودن ، آواز بیات اصفهان را در زیر مجموعه خود دارد ، گوشه های این دستگاه به شرح زیر است : ««آواز بیات اصفهان»» : این آواز از متعلقات دستگاه همایون است ، البته بعضی از اساتید قدیم معتقد بودند که بیات اصفهان از متعلقات شور می باشد ولی امروزه اکثر اساتید این آواز را زیر مجموعه همایون می دانند. گوشه های این آواز به شرح زیر است . ۳)«دستگاه سه گاه» : یکی از دستگاه های موسیقی ایرانی سه گاه است که تقریباً از لحاظ نام گوشه ها به دستگاه چهارگاه شباهت دارد اما از لحاظ اجرا و نوع حالاتی که در این دستگاه موجود است با چهارگاه تفاوت اساسی دارد . گوشه های شاخص این دستگاه عبارتند از : دستگاه چهارگاه دارای ملودی های شاد وحماسی است . معمولاً اشعار شاهنامه و حماسی در این دستگاه خوانده می شود . و گوشه های شاخص این دستگاه عبارتند از : این دستگاه را می توان از لحاظ تخصصی یکی از دستگاه های مشکل در عین حال زیبا و دل انگیز دانست ، خواننده و نوازنده می تواند از قابلیت های موجود در این دستگاه به گوشه ها و دستگاه های دیگر گردش کرده و به اصطلاح مُرکب خوانی یا مرکب نوازی کند . گوشه های اصلی راست پنجگاه بشرح زیر است : ۶) «دستگاه ماهور » : این دستگاه به دلیل برخورداری از گام های طبیعی مورد توجه در ایران و جهان است و بین مِلودی های آن و موسیقی کلاسیک شباهت های فراوانی وجود دارد ، اغلب سرودهای ملی در گام ماژور ساخته می شوند که به نوعی می توان گفت که ماهور نیز در گام ماژور خوانده و نواخته می شود . گوشه های ماهور عبارتند از : ۱-در آمد دستگاه نوا از جهت پرده های موسیقی با شور اشتراکات فراوانی دارد و اکثر گوشه های آن در پرده های شور و ابوعطا اجرا می شود اما در اجرا بسیار متفاوت و دستگاه ممتازی است ، معمولا اساتید این دستگاه و دستگاه راست پنجگاه را در آخر کار به شاگردان تعلیم می دادند چون حالات وخصوصیاتی دارد که فرا گرفتن آن مستلزم کار ودقت بیشتری است . و اینک اسامی گوشه های این دستگاه : ۱-درآمد مرکب خوانی چیست ؟ هرگاه خواننده ای به تمام فنون و گوشه های موسیقی ایرانی احاطه پیدا کند ، می تواند در حین اجرای برنامه از طریق گوشه هایی که با هم ارتباط منطقی دارند و از لحاظ گام موسیقی با هم اشتراک دارند به گوشه و دستگاه دیگری رفته و باز با دانش به گوشه های برگشت به دستگاه و آواز اول برگردد ، درست مثل کسی که نشانی ها و محله های یک شهر را بطور کامل می شناسد و می تواند از کوچه پس کوچه ها عبور کرده و دوباره به محل اول خود بازگردد ، در آخر نتیجه می گیریم که کسانی می توانند از فنون مرکب خوانی بهره ببرند و در عین اجرا به کار ببندند که به تمام گوشه ها مسلط باشند . برای توضیح بیشتر تمرین واجرای عملی نیاز است. مناسب خوانی چیست ؟ به مجموعه ای از آگاهی ها و اجرای به موقع و تاثیرگذار در زمان و مکان مناسب توسط خواننده هوشمند ، مناسب خوانی می گویند . خواننده باید در هر شرایطی که قرار می گیرد بتواند با زیرکی و در نظر گرفتن همه جوانب مجلس بهترین برنامه ممکن را اجرا کند. بعنوان مثال اگر در بین روز قراراست برنامه اجرا کند اشعاری متناسب با آن لحظات بخواند ، اگر شب است ، باز سعی کند اشعاری را اجرا کند که با آن لحظه مطابقت داشته باشد . گاهی شنوندگان افراد سالخورده هستند ، باید اشعار عرفانی مناسب با آنها اجرا شود ، گاهی نوجوانان ، گاهی خانم ها و به هر حال با در نظر گرفتن شرایط و موقعیت باید ارائه کار کرد . بعضی اوقات شما به عنوان خواننده فرضاً بیست بیت شعر آماده اجرا کرده اید و در حین برنامه احساس می کنید شنیدن آن از حوصله جمع خارج است ، سریعاً باید برنامه را جمع و تعدادی از اشعار را حذف و در برخی موارد اشعار را تغییر دهید ، خواننده ی خوب لازم است هزاران بیت از اشعار مختلف در حفظ داشته باشد که به موقع ضرورت استفاده کند . مهمترین و آخرین نکته ی مناسب خوانی این است که باید به کیفیت و اثر گذاری کار فکر کرد نه کمیت و خوانده ده ها بیت شعر ، چرا که گاهی یک بیت شعر اثرش از چندین کتاب و سخنرانی و... بیشتر است به شرطی که به جا خوانده شود . چند نکته پیرامون بهداشت صدا : بهداشت صدا از مهم ترین مسائلی است که خواننده با آن روبروست و اگر به این موضوع مهم توجه کافی مبذول نشود ، صدا کمترین زمان ممکن کیفیت خود را از دست خواهد داد ، نکته ای که اینجا لازم به یادآوری است این است که اغلب جوانان و نوجوانان و گاهی میانسالان هم این پرسش را مطرح می کنند که : از اولین ساعات صبح که هنوز آفتاب بالا نیامده و به اصطلاح صبح صادق شروع می شود می توان خواندن آوازها را به این شکل تقسیم بندی کرد . و اما آغاز شب : و پایان شب : برچسب‌ها: موسیقی, تعزیه, نرماشیر, محرم
+ نوشته شده در چهارشنبه پانزدهم مرداد ۱۴۰۴ساعت 22:29 توسط حسین مرادزاده عزیزآبادی
|
|
درباره وبلاگ 
|
